Miesiąc: sierpień 2021

Jedzenie to jeden z podstawowych i koniecznych elementów, zapewniający człowiekowi zdrowie i życie. Jednak coraz częściej w obszarze tym dochodzi do pewnych, skrajnych nieprawidłowości. Zaburzenia odżywiania to dość spora grupa jednostek chorobowych, będących zaburzeniami łaknienia na poziomie psychicznym. Najczęściej wymieniane to anoreksja i bulimia, natomiast w rzeczywistości jest ich znacznie więcej i mogą przejawiać się zarówno odmawianiem sobie jedzenia, jak i ciągłemu obżarstwu. Sprawdźmy więc jakie rodzaje zaburzeń odżywiania wyróżniamy, jakie są ich objawy oraz możliwe sposoby leczenia. 

Czym są zaburzenia odżywiania i jakie wyróżniamy ich rodzaje

Nagły napad głodu i niepochamowana chęć jedzenia, złe samopoczucie i brak chęci spożycia choćby małej kanapeczki- każdy z nas może mieć do czynienia z takimi objawami i o ile zdarzają się one sporadycznie oraz szybko mijają, są czymś naturalnym. Problem zaczyna pojawiać się wówczas, gdy trwają dłużej i nie możemy sobie z nimi poradzić. Mogą to być bowiem zaburzenia odżywiania.

Zaburzenia odżywiania to nieprawidłowe zachowania żywieniowe oraz zachowania polegające na ciągłej kontroli masy ciała i jej celowej utracie, bądź wręcz przeciwnie- braku tej kontroli i nadmiernym przybieraniu na wadze. Konsekwencją tego jest stopniowe pogarszanie się stanu zdrowia, zarówno fizycznego, jak i psychicznego a co za tym idzie, problemy z normalnym funkcjonowaniem w społeczeństwie.

Występuje wiele rodzajów zaburzeń odżywiania, które sklasyfikowane zostały według kilku klasyfikacji. Do najczęściej występujących zaliczyć możemy:

• jadłowstręt psychiczny (anoreksję);
• żarłoczność psychiczną (bulimię);
• zaburzenie z napadami objadania się;
• zaburzenia odżywiania polegające na unikaniu lub ograniczaniu przyjmowania pokarmów;
• pica (łaknienie spaczone);
• zaburzenie przeżuwania;
• inne i nieokreślone zaburzenia jedzenia i odżywiania się.

Objawy zaburzeń odżywiania- co powinno nas zaniepokoić

Objawy zaburzeń odżywiania będą różnić się od siebie, w zależności od ich rodzaju, jednak to, co je łączy, to przejawianie destrukcyjnych nawyków żywieniowych a także obsesyjne zachowania dotyczące kontroli wagi lub całkowita pobłażliwość wobec tej kwestii. Nie sposób wymienić wszystkich objawów poszczególnych rodzajów zaburzeń odżywiania, dlatego skupmy się jedynie na tych wspólnych, bądź na tych najbardziej charakterystycznych. Najłatwiej rozpoznać anoreksję, bowiem jej głównym wyznacznikiem jest niezwykle niska masa ciała, przy czym pozostałe objawy są zwykle ukrywane przez osobę, której dany problem dotyczy i dlatego są często niedostrzegane przez osoby postronne.

Kolejną wspólną cechą, łączącą większość zaburzeń odżywiania, jest przywiązywanie zbyt dużej uwagi do swojego wyglądu, ciągłe kontrolowanie wagi, postrzeganie siebie w samych negatywach poprzez pryzmat masy ciała. Znaczącym objawem są także nieprawidłowości dotyczące samego spożywania pokarmów- na przykład pochłanianie ogromnych ilości jedzenia bez opamiętania, jedzenie częste i szybkie, spożywanie wyłącznie niezdrowej żywności. Może to być także unikanie wspólnego spożywania posiłków, jedzenie po kryjomu, robienie ogromnych zapasów jedzenia i zacieranie śladów po ich spożyciu. Widocznymi objawami będą także pogorszenie stanu zdrowia oraz znaczny spadek sprawności fizycznej.

Przyczyny pojawienia się zaburzeń odżywiania

Przyczyn powstania zburzeń odżywiania może być bardzo wiele i dotyczyć mogą różnych sfer. Wśród najczęściej wymienianych czynników znajdują się:

• czynniki biologiczno-genetyczne, takie jak występowanie w rodzinie zaburzeń lękowych czy przypadków depresji, nieprawidłowe funkcjonowanie podwzgórza, podniesiony poziom hormonu stresu lub hormonu odpowiedzialnego za uczucie głodu;
• czynniki socjologiczno-kulturowe, takie jak presja środowiska, nacisk kulturowy, panująca moda, otaczanie się ludźmi o jednakowych przekonaniach;
• czynniki psychologiczne, których jest najwięcej, takie jak chociażby perfekcjonizm, niskie poczucie własnej wartości, wygórowana ambicja, lęki przed dorosłością bądź koniecznością podejmowania ważnych decyzji, chęć poczucia niezależności, przeżyte traumy, na przykład molestowanie seksualne w dzieciństwie, chęć zwrócenia większej uwagi na siebie.

Leczenie zaburzeń odżywiania

Zaburzenia jedzenia niosą ze sobą poważne konsekwencje, dlatego konieczne jest wdrożenie odpowiedniej terapii, gwarantujące skuteczne leczenie. Psychoterapia to element niezbędny w procesie leczenia zaburzeń odżywiania. Najczęściej wykorzystywana jest terapia behawioralno-poznawcza, która pomaga znacznie ograniczyć występujące objawy a z czasem pozbyć się zaburzeń. W jej trakcie pacjent uczy się rozpoznawać czynniki, będące zapłonem danego zaburzenia, uczy kontrolować ilości lub sposób spożywanego jedzenia, pomaga rozpoznawać i niwelować niewłaściwe podejście do swojego jedzenia, postrzegania swojego ciała oraz wagi. Terapia niekiedy wspomagana jest leczeniem farmakologicznym, bądź też współpracą z dietetykiem, który pomaga w przygotowaniu odpowiedniej diety.  W najtrudniejszych przypadkach, wówczas gdy pacjent wykazuje bardzo niski wskaźnik BMI, jest w złym stanie fizycznym oraz psychicznym, konieczna jest także hospitalizacja.

W żadnym wypadku nie wolno ignorować zaburzeń odżywiania występujących u Ciebie lub bliskich, bowiem nieleczone z czasem się pogłębiają, prowadząc do innych zaburzeń i chorób, a nawet mogą mieć skutek śmiertelny- czy to ze względów żywieniowych, czy też pojawienia się depresji i myśli samobójczych.

Nerwica to zaburzenie psychiczne, których wyróżnić możemy kilka rodzajów, w zależności od przyczyny ich powstania oraz objawów im towarzyszących. Jednym z nich jest nerwica natręctw, będąca potoczną nazwą zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych. Najczęściej dotyczy ona sfery życia związanej z czystością, porządkiem, ładem, chorobą, seksem czy religią. Obsesyjne myśli i kompulsywne czynności, w których nerwica ta się przejawia, stanowią zwykle ochronną tarczę przed lękiem, nad którym osoba w inny sposób nie potrafi zapanować. Dowiedzmy się czegoś więcej na temat tego uporczywego zaburzenia- czym się charakteryzuje, jakie są jej rodzaje i objawy, a także jak wygląda leczenie.

Nerwica natręctw – czym jest 

Nerwica natręctw to zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (z angielskiego obsessice-comulsive disorder – OCD) a więc uporczywe, często powtarzające się występowanie natrętnych myśli (obsesji) oraz przymusowych czynności (kompulsji). Obsesje to myśli mające charakter nieprzyjemny, natrętny, bluźnierczy, agresywny, niekiedy jest to cały ciąg myślowy. Z kolei czynności kompulsywne to czynności niechciane, pojawiające się mimowolnie, jednak osoba z zaburzeniem odczuwa konieczność ich wykonania, bowiem wszelkie próby oporu dodatkowo zwiększają jego wewnętrzne napięcie. Co więcej, osoba której problem dotyczy jest świadoma irracjonalności swoich myśli oraz bezsensowności wykonywania poszczególnych czynności, natomiast nie może im się oprzeć, gdyż wtedy niepokój i napięcie narastają. Nerwica natręctw może przejawiać się na wiele sposobów- jest to chociażby potrzeba ciągłego mycia rąk, wielokrotne sprawdzanie zamknięcia drzwi czy wyłączenia żelazka. Myśli te utrudniają normalne, codzienne funkcjonowanie, wpływają także negatywnie na relacje rodzinne, partnerskie czy zawodowe.

Jakie są rodzaje nerwicy natręctw?

Nerwica natręctw może dotyczyć kilku obszarów, stąd też wyróżnić można jej kilka rodzajów. Do najpopularniejszych i najczęściej występujących zaliczamy:

• chorobliwe dbanie o porządek, ciągłe sprzątanie, czyszczenie przedmiotów, wstręt do nieporządku i brudu, ciągła potrzeba mycia czy dezynfekcji rąk i ciała;
• konieczność układania przedmiotów symetrycznie lub według określonego porządku oraz natychmiastowy stres i lęk, gdy przedmioty nie są ułożone we właściwy sposób;
• powracające wątpliwości i potrzeba ciągłego sprawdzania, czy wszystko jest w porządku, na przykład czy drzwi są zamknięte, żelazko wyłączone, samochód stoi przed domem;
• nieustające liczenie wszystkiego wokół- kroków, płyt chodnikowych, drzew, mijanych samochodów, schodków, ludzi;
• myśli o czynnościach agresywnych, na przykład zrobieniu krzywdy jakiejś osobie;
• natręctwa na tle religijnym- ciągły lęk przed skutkami grzechów, obsesyjne modlitwy, by się przed nimi ustrzec;
• natręctwa na tle seksualnym- ciągłe myśli bądź potrzebę masturbacji, eksponowania narządów płciowych, obcowanie z nieznajomą osobą a nawet dzieckiem.

Jakie objawy występują przy nerwicy natręctw?

Każdy rodzaj nerwicy natręctw powoduje nieco inne objawy, natomiast do najczęściej występujących z pewnością zaliczyć możemy nachalną niepewność; natrętne myśli będące przeciwieństwem opinii innych osób, które dodatkowo nasilają się w najmniej odpowiednim momencie- na przykład podczas spotkania towarzyskiego, zawodowego, rodzinnego, w pracy, w kościele; natrętne impulsy, a więc chęć zrobienia czegoś niepoprawnego, ryzykownego, agresywnego; bezsensowne i wielogodzinne analizowanie jakiegoś tematu, zwykle błahego, nieistotnego; przymus zbierania bezużytecznych rzeczy; konieczność wykonywania bezsensownych, złożonych czynności w celu zapewnienia sobie szczęścia i oddalenia nieszczęść, na przykład unikanie siadania przy rogach stołu. Ponadto objawami nerwicy natręctwo może być także pojawienie się tików nerwowych, a także odczucie funkcjonowania w nierzeczywistym świecie.

Nerwica natręctw- przyczyny i leczenie

Ciężko określić jedną przyczynę występowania nerwicy natręctw. Zwykle na jej pojawienie się nakłada się kilka czynników- psychologicznych, biologicznych czy społecznych. Przyczyn psychologicznych doszukiwać można się nawet w źle przeprowadzonym procesie odpieluchowania dziecka, czy też stylu wychowania opiekunów. Wśród biologicznych wymienić możemy przede wszystkim specyficzną budowę struktur mózgu, czynniki genetyczne i dziedziczne, a nawet przebyta angina, której paciorkowce prócz gardła, atakują także jądra podstawy mózgu. Z kolei do psychospołecznych przyczyn zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych zaliczyć możemy coraz większą presję, tempo życia i natłok codziennych obowiązków.

Nerwica natręctw jest zaburzeniem, które należy leczyć, by przede wszystkim przywrócić pacjentowi komfort życia i możliwość normalnego funkcjonowania. Lekarz psychiatra wdraża odpowiedni tok leczenia, odpowiadający indywidualnym potrzebom danej osoby. Najczęściej jest to terapia poznawczo-behawioralna, a więc nakierowana na określone cele i problemy, bazująca na ścisłej współpracy terapeuty i pacjenta. Terapię niekiedy łączy się także z leczeniem farmakologicznym.

Nerwica natręctw to niezwykle uciążliwe zaburzenie, uniemożliwiające prowadzenie spokojnego i normalnego trybu życia, utrudniając je niemal we wszystkich sferach- prywatnej, rodzinnej, zawodowej, szkolnej. Odpowiednio dobrane leczenie przynosi oczekiwane efekty i pozwala na nowo cieszyć się życiem.

Wybuch pandemii koronawirusa nastąpił nagle i zaskoczył ludzi na całym świecie. Nikt nie spodziewał się, że współcześnie, w dobie takiego rozwoju technologicznego, rozwoju medycyny, nauki czy przemysłu farmaceutycznego, przyjdzie nam się mierzyć z tak silnym wrogiem, który atakuje wszelkie sfery naszego życia. Co więcej, swój negatywny wpływ ma nie tylko na osoby, które w sposób bezpośredni dotyka poprzez zachorowanie, ale w dużej mierze oddziałuje także w sposób pośredni za zdrowie psychiczne tysięcy osób.

Jeszcze przed pojawieniem się wirusa SARS-CoV-2, problemy psychiczne stanowiły jeden z największych problemów zdrowotnych na świecie. Obecnie, sytuacja ta ciągle się pogarsza, czego w dużej mierze winny jest wirus i podejmowane w związku z nim działania. Powtarzające się już przeszło rok obostrzenia, nakładane kwarantanny, znaczne spowolnienie gospodarki, ograniczenie kontaktów społecznych, liczne zwolnienia, zdalna praca i nauka, zachorowania bądź śmierć najbliższych, obawa przed kolejnym dniem- to wszystko sprawia, że nasza psychika staje się nazbyt obciążona, przez co znacznie zwiększa się podatność na wystąpienie zaburzeń i chorób psychicznych. Szczególnie istotna staje się więc w tym momencie zasada „lepiej zapobiegać, niż leczyć”, dlatego warto szybko reagować i w razie jakichkolwiek obaw czy stresu korzystać z pomocy psychologa.

Problemy powodowane negatywnym wpływem pandemii coraz częściej dostrzegają także pracodawcy, którzy widząc spory spadek motywacji, zaburzenia lękowe czy wahania nastrojów u swoich pracowników, decydują się na zapewnienie w firmie psychoterapeutów, którzy okazują się dużym wsparciem dla całego zespołu pracowniczego.

Co powinno nas zaniepokoić- pierwsze objawy pogorszenia kondycji psychicznej

Od początku pandemii lekarze wystawili rekordową liczbę zwolnień lekarskich, których powodem była ciężka reakcja na stres oraz zaburzenia adaptacyjne, a także coraz częściej występująca depresja. Boimy się o zdrowie i życie swoje oraz naszych bliskich, obawiamy się utraty pracy, kłopotów finansowych, stresują bądź denerwują nas zmiany w codziennym funkcjonowaniu i związane z pandemią ograniczenia- brak możliwości bądź spore ograniczenia w uczestnictwie w życiu kulturalnym, sportowym czy towarzyskim, konieczność zmiany swojego trybu pracy, zamknięcie w domach. Nic więc dziwnego, że zdecydowanie łatwiej i szybciej można utracić kontrolę nad swoim życiem. Kiedy więc powinniśmy mieć się na baczności? Otóż jest kilka wyraźnych symptomów, które mogą świadczyć o pogarszającej się kondycji psychicznej.

Pierwszym z nich są problemy ze snem, co bardzo często spowodowane jest natłokiem myśli i obaw związanych z panującą sytuacją oraz przywoływanie najgorszych scenariuszów. To z kolei może przełożyć się na ciągłe uczucie zmęczenia, rezygnację, obojętność a nawet brak radości z tego, co dotychczas sprawiało nam przyjemność. Dominuje w nas uczucie smutku, odczuwamy ciągłe napięcie związane z niepewnością o naszą przyszłość. Stajemy się zmęczeni zarówno fizycznie, jak i psychiczne, przez co znacznie spada nasza koncentracja i chęć do pracy a także prawidłowego funkcjonowania. Występują także zmiany apetytu, przy czym możemy jeść w nadmiarze bądź też jeść znikome ilości, co wpływa na zmianę wago ciała.

Psycholog Warszawa

Sytuacja w pracy- niezbędna pomoc psychoterapeutyczna

Praca dla każdego człowieka jest niezwykle ważnym elementem życia. W końcu spędzamy w niej sporą część czasu, natomiast wybuch pandemii w wielu firmach wymusił gwałtowne zmiany, dotyczące chociażby sposobu zatrudnienia, zakresu obowiązków, znacznych oszczędności czy cięć etatów. I o ile w początkowej fazie pandemii całość postrzegaliśmy jako sytuację przejściową, tak teraz mamy świadomość tego, że przychodzi nam żyć w całkiem innej rzeczywistości, do której łatwiej bądź trudniej jest nam się przenieść. Jest to sytuacja szczególnie niekorzystna dla tych, którzy są bardziej podatni na wszelkie stresy, zmiany, zachwiania rodzinne czy zawodowe, a także u których występuje wzmożona skłonność do depresji. Obawa o stabilność finansową i zatrudnienie jest bowiem- obok rozwodu i śmierci bliskiej osoby- jednym z najgorszych stresów w życiu niemal każdego człowieka.

Covid-19 oraz jego następstwa powodują pogorszenie zdrowia psychicznego pracowników, przez co zasadne staje się podejmowanie konkretnych działań, sprzyjających jego poprawie. Ciągły stres zwiększa bowiem ryzyko pojawienia się zaburzeń depresyjno-lękowych. Zapewnienie więc profesjonalnej opieki psychologicznej i psychiatrycznej pracownikom- czy to w formie indywidualnych bądź też grupowych konsultacji, prowadzonych w poradniach, w firmie on-line czy też  na miejscu w firmie- wydaje się być najlepszym rozwiązaniem, w celu naprawy szkód wyrządzonych Covid-19.

Zdrowie psychiczne jest ważne zarówno w sferze zawodowej, jak i prywatnej, pozwala nam bowiem na codzienne, prawidłowe funkcjonowanie. Nie jesteśmy w stanie wpłynąć na pewne sytuacje, jak chociażby na obecność pandemii koronawirusa, natomiast możemy niwelować jego skutki, dbając o zdrowie, zarówno fizycznej, jak i psychiczne. Troszcząc się o to drugie, warto korzystać z pomocy zaufanych psychoterapeutów, dzięki którym zdecydowanie łatwiej będzie przetrwać ten trudny czas.

Terapia grupowa przez wielu postrzegana jest jako psychoterapia gorszej kategorii, nie dorównująca skutecznością do terapii indywidualnej. Uważa się, iż jest to rozwiązanie raczej dla tych, którzy ze względów finansowych nie mogą pozwolić sobie na spotkania indywidualne. A tak naprawdę nic bardziej mylnego. Zarówno terapia grupowa, jak i indywidulana przynoszą równie korzystne efekty, zaś różnią się schematem prowadzonych w ich ramach działań. Przyjrzyjmy się więc bliżej metodzie, jaką jest terapia grupowa.

Na postrzeganie terapii grupowej wpływ mają pewne stereotypy. Z pewnością większości osób, na myśl o takiej formie specjalistycznej pomocy psychologicznej, przed oczyma pojawia się obraz charakterystycznego kręgu ludzi, zwierzających się ze swoich problemów, przy czym nie zawsze w sposób chętny i dobrowolny. A tymczasem jest to jeden z mitów, który niema zbyt wiele wspólnego z rzeczywistością. Oczywiście nie jest to obraz, który nie występuje, gdyż wspólne rozmowy mają miejsce na terapiach grupowych i z punktu widzenia obserwatora może to tak wyglądać, jednak nikt nie jest zmuszany do wypowiadania się a odbywa się to wyłącznie na zasadach dobrowolności.

Terapia grupowa – czym jest i jak wygląda?

Terapia grupowa to jedna z metod pomocy psychologicznej, najczęściej wykorzystywana w terapii różnego typu uzależnień, ale nie tylko. Jest to skuteczna pomoc dla pacjentów z nerwicą, depresją, lękiem panicznym czy lekiem społecznym a nawet otyłością, samotnością, nieśmiałością, niską samooceną oraz dla osób, które straciły bliską osobę. Nie istnieje jeden schemat jej przebiegu- zależne jest to głównie od problemu, który ma za zadanie rozwiązać. Inaczej więc wyglądać będzie terapia grupowa osób uzależnionych od alkoholu, inaczej od narkotyków a jeszcze inaczej chorych na schizofrenię czy nerwicę.

Zazwyczaj terapia grupowa polega na regularnych spotkaniach, które odbywają się w określonej liczbie osób, przy czym mogą to być spotkania otwarte- gdzie ich uczestnicy się zmieniają, przychodzą nowi, odbywa się ciągła rotacja bądź spotkania zamknięte- w których od początku do końca uczestniczą wciąż te same osoby. Spotkania prowadzone są zwykle przez jednego, czasami więcej psychologów.

Terapia grupowa różni się od indywidualnej głównie tym, iż terapeuta nie jest skupiony wyłącznie na jednej osobie, lecz w równym stopniu na całej grupie. Natomiast nie jest to w żaden sposób coś, co ujmuje z jakości spotkań a wręcz przeciwnie- inni ludzie stanowią tu największą wartość tym bardziej, że są to osoby znajdujące się w podobnej sytuacji życiowej i mające ten sam bądź zbliżony problem. Stwarza to możliwość rozmowy, dzielenia się swoimi odczuciami i przeżyciami a także pozwala lepiej zrozumieć problem oraz nie czuć się w nim odosobniony.

Psycholog Warszawa

Niektóre osoby uczestniczą dodatkowo w terapii indywidualnej, która jest wówczas uzupełnieniem terapii grupowej, natomiast odpowiedni sposób przebiegu terapii dobierany jest według indywidualnych potrzeb pacjenta tak, by terapia była jak najefektywniejsza.

Korzyści jakie daje terapia grupowa

Uczestnictwo w terapii grupowej przynosi wiele korzyści. Przede wszystkim dlatego, iż grupa stanowi dla nas naturalne środowisko, przez lata zostaliśmy przystosowani do życia w grupie- rodzinie, partnerskiej, przyjacielskiej, klasowej- dlatego kontakt z drugim człowiekiem, a zwłaszcza tym, który w pewnym sensie mamy coś wspólnego- w tym przypadku jest to wspólny problem- jest tak owocne. Oczywiście w terapii grupowej duże znaczenie ma także specjalista, terapeuta czy psycholog, bowiem kieruje on całym spotkaniem, wyznacza jego schemat i kierunek, natomiast całość bazuje na korelacji wszystkich uczestników terapii.

Dzięki uczestnictwu w terapii grupowej mamy świadomość, że nie jesteśmy sami z danym problemem i widzimy, że inni przechodzą przez podobne sytuacje. Czujemy się wówczas mniej odosobnieni i odmienni. Kolejną ważną sprawą jest to, że na terapię uczęszczają osoby z różnych środowisk, mające odmienne osobowości, pasje, wykształcenie ale za to łączy je jeden problem. To daje możliwość obserwowania innych, dzielenia się własnymi doświadczeniami i przemyśleniami. Dzięki takim informacjom zwrotnym od uczestników grupy można zobaczyć problem z różnych perspektyw, poznać sposoby radzenia sobie z nim a także przygotować pewną strategię i określić cele, które pozwolą pozbyć się własnego problemu. Wiedząc, że wokół siebie ma się ludzi, którzy są w pewnym sensie do nas podobni, zdecydowanie łatwiej jest się otworzyć. Dużym plusem jest to, iż są to osoby nieznajome, gdyż zwykle czujemy się wówczas swobodniej w kwestii wypowiadania się na temat osobistych problemów. Często jest bowiem tak, iż osoby z najbliższego otoczenia nie rozumieją danego problemu, ignorują go bądź co gorsza wyśmiewają, przez co osoba, której problem dotyczy, zamyka się w sobie i jej problem zazwyczaj narasta jeszcze bardziej. Natomiast uczestnicząc w terapii grupowej możemy w atmosferze zrozumienia odreagować swoją frustrację krzykiem, płaczem, nie czując większego zażenowania. Taka grupa daje nam bowiem poczucie wsparcia i solidarności. Słuchając życiowych doświadczeń pozostałych uczestników grupy możemy unikać błędów, które oni popełnili. Spotkania są także doskonałą okazją do rozwijania swoich zdolności a także nabywania umiejętności społecznych czy komunikacyjnych.

Grupa wsparcia ma więc ogromny potencjał. Jak wynika z badań, aż 85% osób uczestniczących w terapii grupowej jest zadowolona z efektów, które przynoszą spotkania. Członkowie grupy stanowią potężne źródło wsparcia, natomiast psychologowie, którzy są specjalistami w kierowaniu przebiegiem terapii, stanowią dopełnienie całości tej pomocy psychologicznej. Terapeuci w umiejętny sposób przekazują specjalistyczne, sprawdzone i potwierdzone naukowo sposoby, dzięki którym możliwe będzie szybkie i skuteczne dostrzeżenie efektów uczestnictwa w terapii grupowej.

Zwykło się mówić „małe dziecko-mały kłopot, duże dziecko-duży kłopot” i pewnie jest w tym nieco racji. Natomiast nie można zapominać, iż wiele zależy także od podejścia i zachowania rodziców. Ciągłe pouczania, narzucanie swoich racji, nakazy i zakazy nie sprawią, że dorastające dziecko dostrzeże w nas powiernika i towarzysza rozmów. I choć rozmowy takie często bywają prawdziwym wyzwaniem, to są niezbędnym elementem, zarówno dla jednej, jak i drugiej strony. Warto więc poznać kilka zasad, które ułatwią nam komunikację z dorastającym dzieckiem. Pamiętajmy bowiem, że musi to być dwustronna komunikacja a nie wyłącznie jednostronne narzucanie swoich racji.

Okres dorastania to niełatwy czas w życiu młodego człowieka. Wszystko przebiega niezwykle intensywnie, zachodzi wiele zmian zarówno w organizmie, jak i życiu nastolatka, który powoli zaczyna budować własną niezależność i tworzyć swój światopogląd. Jest to więc moment dużego obciążenia fizycznego a tym bardziej psychicznego i nic dziwnego, że niekiedy możemy mieć wrażenie jakbyśmy rozmawiali z kimś zupełnie nam obcym, a nie z własnym dzieckiem. Być  może ten kontakt i rozmowa są jeszcze trudniejsze zwłaszcza teraz, gdy dorastanie styka się z czasem pandemii, ale jednocześnie są one tak bardzo potrzebne, gdyż nastoletnie dzieci- choć może wydawać się inaczej- potrzebują naszej uwagi, zrozumienia, wsparcia.

Psycholog Warszawa

Słuchaj, nie tylko mów

Wspominaliśmy o tym już na wstępie, ale jest to tak ważna zasada, iż warto ją podkreślić. Rozmowa polega na zaangażowaniu obu stron, a nie wyłącznie jednej z nich. Musimy uświadomić sobie, iż stoi przed nami naprawdę w pełni już świadomy swoich i Twoich słów nastolatek a nie małe dziecko, które nie do końca jeszcze wszystko rozumie i trzeba mu powtarzać wszystko po kilka razy. Należy więc uważnie wysłuchać tego, co ma nam do powiedzenia i dokładnie przeanalizować słowa. Jeśli tak zrobimy, z pewnością dostrzeżemy ogromny potencjał swojego dziecka oraz to, że jest ono w stanie doskonale przekazać nam swoje potrzeby, oczekiwania czy opisać problemy. A skoro to robi, to oczekuje naszej pomocy a nie tylko pouczeń czy nieuzasadnionych niczym racji. Nie bez powodu uważa się, iż milczenie jest złotem.

Pozwól dziecku myśleć inaczej

Pozwólmy dziecku mieć własne zdanie na dany temat, nie narzucajmy mu swoich racji, lecz starajmy się spokojnie wytłumaczyć dlaczego uważamy tak, a nie inaczej. Tylko w taki sposób możemy liczyć na to, że nastolatek sam faktycznie przekona się do naszego zdania, będzie doceniał nasze opinie. Jeśli zaś nie, pamiętać musimy że czasy się zmieniają, to, co jeszcze nie tak dawno wyglądało w dany sposób, dziś może przedstawiać się zupełnie inaczej. Dziecko ma prawo myśleć inaczej niż my i dopóki w związku z tym nie dzieje mu się żadna krzywda, nie powinniśmy na siłę ingerować, bo to tylko i wyłącznie ochłodzi relacje z własnym dzieckiem. I choć dziecko zawsze będzie dla nas dzieckiem i misiem, to nie możemy całe życie traktować je jak nie do końca wszystko rozumiejącego 3-latka.

Działaj niestandardowo

A więc pytaj i rozmawiaj o tym, co jest ważne z punktu widzenia nastolatka.  Większość tego typu rozmów zaczyna i kończy się na etapie szkoły- jak było w szkole, jakie oceny dostałeś, czy pisaliście sprawdzian? Nic więc dziwnego, że odpowiedzi będą krótkie i raczej mało wnoszące. Jeśli natomiast zapytamy o inne aspekty ze sfery życia szkolnego i pozaszkolnego, jak na przykład o relacje z przyjaciółmi, pierwsze miłości czy prawdziwą pasję, wówczas sprawimy, iż dziecko bardziej się otworzy , zaufa nam i chętnie będzie wchodziło z nami w konwersacje.

Wspólne spędzanie czasu

Szukaj najlepszych okazji, by móc porozmawiać z dzieckiem. Jeśli ograniczysz się do samych wizyt w pokoju dziecka i krótkich rozmów, z pewnością nie sprawi to, iż załapiesz z dzieckiem taki kontakt, o jakim marzysz. Spędzajcie więc aktywnie jak najwięcej czasu a wówczas rozmowa nie będzie sztuczna, wywoływana na siłę, lecz stanie się autentyczna i spontaniczna. Jednocześnie nie narzucaj z góry wyłącznie swoich propozycji na spędzanie wspólnego czasu, lecz pozwól, by Twoje dorastające dziecko też miało wybór. Takie proste rzeczy sprawią, że poczuje się ono ważne w Twoich oczach a także nabierze do Ciebie zaufania. Zrób z dzieckiem coś szalonego a na pewno sprawisz mu tym przyjemność i chętniej się przed Tobą otworzy.

Psycholog dla Młodzieży i Nastolatków

Uważnie dobieraj słowa

Staraj się nie używać utartych zasad, tylko mów wprost o tym, co czujesz, czego potrzebujesz, na czym ci zależy. Zdecydowanie lepiej gdy powiesz „Chcę, abyś wracała do domu przed 22:00, gdyż się o ciebie martwię”, niż „Zasada jest taka, że przed 22:00 masz być w domu”. Innym przykładem może być „Boli mnie to, w jaki sposób się do mnie zwracasz, gdyż chciałabym mieć z tobą dobry kontakt”, niż „Ostatni raz się tak odzywasz”. Dzięki temu budujesz pozytywną relację z nastolatkiem, widzi on, iż jesteś wobec niego szczery ale także wie, czego nie tolerujesz i co ci się nie podoba. Jeśli już mówisz o swoich odczuciach i emocjach, staraj się poznać także uczucia dziecka. Jeśli pytasz o daną sytuację, zainteresuj się bardziej tym, co twoje dziecko na ten temat sądzi, jakie ma w związku z tym odczucia, a nie co powiedział na ten temat ktoś inny. Dzięki temu dajesz dziecku sygnał, iż interesuje cię to, w jaki sposób przeżywa i rozumuje ono daną rzeczywistość i dzięki temu czuje się przez ciebie szanowane i ważne.

Argumentuj swoje wypowiedzi

„Nie, bo nie” nigdy nie jest dobrym rozwiązaniem. Dziecko nie może wtedy poznać tak naprawdę co jest dobre, a co złe lub dlaczego nie może zrobić danej rzeczy. Brak argumentacji sprawia, że dziecku trudniej pogodzić się z Twoją decyzją, gdyż jej po prostu nie rozumie. Jeśli natomiast powiemy „Nie możesz wyjść z krótkim rękawem, gdyż jest za zimno i możesz zachorować”, dziecko będzie mogło zobrazować sobie całą ta sytuację i szybciej przyzna nam rację.

Niema jednej, złotej zasady na udaną komunikację z nastoletnim dzieckiem, gdyż jest wiele czynników, które składają się na jej powodzenie. Jeśli natomiast czujemy, że nie dajemy sobie rady i mamy bardzo słaby kontakt z własnym dzieckiem, wówczas warto spotkać się z psychologiem. Przy pomocy specjalisty łatwiej będzie zrozumieć „świat” nastolatka” i poznać sposoby na skuteczne porozumiewanie się obu stron. W końcu chodzi tu o wasze wspólne dobro.

Zamykasz drzwi na klucz, po czym wracasz sprawdzić, czy faktycznie je zamknąłeś, myjesz ręce po każdym dotknięciu klamki, ciągle obawiasz się spotkania z jakąś osobą więc starasz się nie uczęszczać w miejsca, gdzie mogłabyś się na nią natknąć a najchętniej w ogóle nie ruszałabyś się z domu- te i inne, niekiedy błahe, innym razem wręcz przeciwne sytuacje niejednokrotnie zdarzają się w życiu. Zwykło się mówić nawet, że coś jest naszą obsesją. Mamy pewne rytuały, które zapewniają nam poczucie bezpieczeństwa i jeśli na tym się kończy, to jest to jak najbardziej zasadne i wskazane. Jeśli jednak jakieś myśli bądź czynności przeradzają się w wewnętrzny przymus wywołany lękiem lub powtarzamy je w nieskończoność, możemy cierpieć na zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne. Czym ono dokładnie jest, jakie są objawy i możliwości leczenia- o tym w niniejszym artykule.

Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne – co to jest?

Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne, dawniej znane pod nazwą nerwica natręctw, zaś z angielskiego obssessive-compulsive discorder (OCD) są to zaburzenia psychiczne, należące do grupy zaburzeń lękowych i objawiają się w postaci natrętnych myśli (obsesji) bądź zachowań przymusowych (kompulsji), które występują u osoby chorej. Osoby, których dotyczy zaburzenie często starają się przeciwstawiać myślom bądź zachowaniom, niestety zwykle bez efektów. Przez to rośnie w nich frustracja, złość, poczucie bezradności ale także pojawia się wstyd i dyskomfort. Osoba taka cierpi wewnętrznie, zaś objawy skutecznie utrudniają codzienne funkcjonowanie. Najgorsza nie jest jednak konieczność wykonywania danych czynności lecz pojawiający się równocześnie lęk. Należy zaznaczyć także, że choroba może ujawniać się na kilka sposobów- jedni mogą doświadczać jedynie natrętnych myśli, drudzy jedynie czynności przymusowych a jeszcze inni obu równocześnie. Zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne uwarunkowane jest genetycznie i związane z gospodarką chemiczną mózgu. Objawy mogą pojawić się samoistnie bądź też na skutek trudnych przeżyć (na przykład w dzieciństwie), które wzbudziło w nas lęk.

Objawy zaburzeń obsesyjno-komulsyjnych

Poznajmy więc najczęstsze objawy OCD, w podziale na ich poszczególne rodzaje.

Natrętne myśli (obsesje)

Mają charakter nasilony i zwykle przeżywane są przez chorego jako coś wstydliwego, absurdalnego, niechcianego. Pojawiają się wbrew własnej woli i choć rodzą sprzeciw, to jednocześnie chory uważa je za swoje własne myśli. Natrętne myśli mogą pojawiać się w formie natrętnej niepewności– zwłaszcza w sprawach błahych, takich jak niepewność dotycząca zamkniętych drzwi, wyłączonego żelazka, zakręconej wody, odłożonych na to samo miejsce przedmiotów. Innym objawem są natrętne myśli będące przeciwieństwem światopoglądu chorego i pojawiające się w momentach, w których nie powinny mieć miejsca, na przykład myśli bluźniercze w kościele czy podczas modlitwy, myśli seksualne w trakcie spotkania z bliskimi. Równie silnym objawem są impulsy natrętne, a więc nieodparte myśli dotyczące krzyku, obnażania się, agresji w miejscach publicznych lub wobec osób nam bliskich, na przykład kopnięcie dziecka, uderzenie żony, przebiegniecie na czerwonym świetle. Co ważne, w nerwicy natręctw sytuacje te nigdy nie są realizowane, jednak towarzyszy im ciągłe napięcie i lęk przed tym, że niebawem mogą się wydarzyć. Luminacje to z kolei ciągłe przeżywanie jednej sprawy i problem w podjęciu decyzji oraz wysnucia wniosków. Częstym objawem jest także obsesyjna konieczność utrzymania perfekcyjnego porządku bądź też lęk przed brudem.

Natrętne czynności (kompulsje)

Przebiegają w sposób zbliżony, z tą różnicą, iż są to ciągle powtarzane czynności, które pomimo tego, iż przeżywane są jako bezsensowne, trudno się im oprzeć. Może to być natrętne sprawdzanie wszystkiego- drzwi, kluczy w kieszeni, żelazka czy innych przedmiotów. Kolejnym objawem jest ciągłe czyszczenie, porządkowanie i układanie- mycie rąk, układanie przedmiotów na półkach według określonego przez siebie schematu, ciągłe sprawdzanie zapiętych guzików koszuli. Objawem może być także zbieranie i gromadzenie rzeczy niepotrzebnych, na przykład wszelkich błyszczących papierków czy kapsli. Czasami zdarzają się także nieracjonalne czynności złożone, jak na przykład konieczność okrążenia biegiem własnego domu, by nie pokłócić się z szefem w pracy. Osoba pomimo tego, iż zdaje sobie sprawę z niedorzeczności całej tej sytuacji, potrzeba realizacji tego rytuału jest zdecydowanie silniejsza.

Dodatkowe objawy OCD

Nerwicy natręctw towarzyszyć mogą także inne objawy. Mogą to być napady lęku, ale także poczucie, że to wszystko dzieje się poza nim- jego myśli i czyny nie pochodzą od niego samego, poszczególne zdarzenia nie są realne, zaś otaczający go ludzie i przedmioty stanowią jedynie dekorację. Chory ma wówczas wrażenie, że zaraz zwariuje. OCD często towarzyszą także tiki nerwowe bądź wydawanie odgłosów, takich jak ciągłe mruganie oczami, chrząkanie, wzruszanie ramionami a nawet szczekanie.

Sposoby leczenia zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych

Psycholog Warszawa

Zaburzenia te, choć na pierwszy rzut oka mogą wydawać się nieco śmieszne, w rzeczywistości mogą prowadzić do poważnych konsekwencji, dlatego w żadnym wypadku nie wolno bagatelizować występujących objawów. Długo nieleczona nerwica natręctw nie tylko utrudnia normalne funkcjonowanie, ale także prowadzić do objawów depresyjnych. Jeśli więc u siebie lub kogoś bliskiego zaobserwujesz opisane wyżej objawy, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem psychiatrą. Podjęte leczenie przynosi znaczną ulgę poprzez poznanie sposób na przerwanie tego „błędnego koła” a także minimalizuje ryzyko wystąpienia depresji. Leczenie OCD jest procesem długofalowym i w zależności od stopnia nasilenia zastosować można farmakoterapię, psychoterapię oraz techniki wspomagające. W psychoterapii, najczęściej stosowaną metodą leczenia jest terapia poznawczo-behawioralna.

Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne mogą naprawdę uprzykrzać życie. Jeśli więc czujesz, że Twoje zachowania, obawy, lęki, myśli mogą mieć źródło w nerwicy natręctw, warto zgłosić się do psychiatry lub psychologa, w celu obrania najlepszej drogi wyeliminowania problemu.