Terapia grupowa przez wielu postrzegana jest jako psychoterapia gorszej kategorii, nie dorównująca skutecznością do terapii indywidualnej. Uważa się, iż jest to rozwiązanie raczej dla tych, którzy ze względów finansowych nie mogą pozwolić sobie na spotkania indywidualne. A tak naprawdę nic bardziej mylnego. Zarówno terapia grupowa, jak i indywidulana przynoszą równie korzystne efekty, zaś różnią się schematem prowadzonych w ich ramach działań. Przyjrzyjmy się więc bliżej metodzie, jaką jest terapia grupowa.
Na postrzeganie terapii grupowej wpływ mają pewne stereotypy. Z pewnością większości osób, na myśl o takiej formie specjalistycznej pomocy psychologicznej, przed oczyma pojawia się obraz charakterystycznego kręgu ludzi, zwierzających się ze swoich problemów, przy czym nie zawsze w sposób chętny i dobrowolny. A tymczasem jest to jeden z mitów, który niema zbyt wiele wspólnego z rzeczywistością. Oczywiście nie jest to obraz, który nie występuje, gdyż wspólne rozmowy mają miejsce na terapiach grupowych i z punktu widzenia obserwatora może to tak wyglądać, jednak nikt nie jest zmuszany do wypowiadania się a odbywa się to wyłącznie na zasadach dobrowolności.
Terapia grupowa – czym jest i jak wygląda?
Terapia grupowa to jedna z metod pomocy psychologicznej, najczęściej wykorzystywana w terapii różnego typu uzależnień, ale nie tylko. Jest to skuteczna pomoc dla pacjentów z nerwicą, depresją, lękiem panicznym czy lekiem społecznym a nawet otyłością, samotnością, nieśmiałością, niską samooceną oraz dla osób, które straciły bliską osobę. Nie istnieje jeden schemat jej przebiegu- zależne jest to głównie od problemu, który ma za zadanie rozwiązać. Inaczej więc wyglądać będzie terapia grupowa osób uzależnionych od alkoholu, inaczej od narkotyków a jeszcze inaczej chorych na schizofrenię czy nerwicę.
Zazwyczaj terapia grupowa polega na regularnych spotkaniach, które odbywają się w określonej liczbie osób, przy czym mogą to być spotkania otwarte- gdzie ich uczestnicy się zmieniają, przychodzą nowi, odbywa się ciągła rotacja bądź spotkania zamknięte- w których od początku do końca uczestniczą wciąż te same osoby. Spotkania prowadzone są zwykle przez jednego, czasami więcej psychologów.
Terapia grupowa różni się od indywidualnej głównie tym, iż terapeuta nie jest skupiony wyłącznie na jednej osobie, lecz w równym stopniu na całej grupie. Natomiast nie jest to w żaden sposób coś, co ujmuje z jakości spotkań a wręcz przeciwnie- inni ludzie stanowią tu największą wartość tym bardziej, że są to osoby znajdujące się w podobnej sytuacji życiowej i mające ten sam bądź zbliżony problem. Stwarza to możliwość rozmowy, dzielenia się swoimi odczuciami i przeżyciami a także pozwala lepiej zrozumieć problem oraz nie czuć się w nim odosobniony.
Niektóre osoby uczestniczą dodatkowo w terapii indywidualnej, która jest wówczas uzupełnieniem terapii grupowej, natomiast odpowiedni sposób przebiegu terapii dobierany jest według indywidualnych potrzeb pacjenta tak, by terapia była jak najefektywniejsza.
Korzyści jakie daje terapia grupowa
Uczestnictwo w terapii grupowej przynosi wiele korzyści. Przede wszystkim dlatego, iż grupa stanowi dla nas naturalne środowisko, przez lata zostaliśmy przystosowani do życia w grupie- rodzinie, partnerskiej, przyjacielskiej, klasowej- dlatego kontakt z drugim człowiekiem, a zwłaszcza tym, który w pewnym sensie mamy coś wspólnego- w tym przypadku jest to wspólny problem- jest tak owocne. Oczywiście w terapii grupowej duże znaczenie ma także specjalista, terapeuta czy psycholog, bowiem kieruje on całym spotkaniem, wyznacza jego schemat i kierunek, natomiast całość bazuje na korelacji wszystkich uczestników terapii.
Dzięki uczestnictwu w terapii grupowej mamy świadomość, że nie jesteśmy sami z danym problemem i widzimy, że inni przechodzą przez podobne sytuacje. Czujemy się wówczas mniej odosobnieni i odmienni. Kolejną ważną sprawą jest to, że na terapię uczęszczają osoby z różnych środowisk, mające odmienne osobowości, pasje, wykształcenie ale za to łączy je jeden problem. To daje możliwość obserwowania innych, dzielenia się własnymi doświadczeniami i przemyśleniami. Dzięki takim informacjom zwrotnym od uczestników grupy można zobaczyć problem z różnych perspektyw, poznać sposoby radzenia sobie z nim a także przygotować pewną strategię i określić cele, które pozwolą pozbyć się własnego problemu. Wiedząc, że wokół siebie ma się ludzi, którzy są w pewnym sensie do nas podobni, zdecydowanie łatwiej jest się otworzyć. Dużym plusem jest to, iż są to osoby nieznajome, gdyż zwykle czujemy się wówczas swobodniej w kwestii wypowiadania się na temat osobistych problemów. Często jest bowiem tak, iż osoby z najbliższego otoczenia nie rozumieją danego problemu, ignorują go bądź co gorsza wyśmiewają, przez co osoba, której problem dotyczy, zamyka się w sobie i jej problem zazwyczaj narasta jeszcze bardziej. Natomiast uczestnicząc w terapii grupowej możemy w atmosferze zrozumienia odreagować swoją frustrację krzykiem, płaczem, nie czując większego zażenowania. Taka grupa daje nam bowiem poczucie wsparcia i solidarności. Słuchając życiowych doświadczeń pozostałych uczestników grupy możemy unikać błędów, które oni popełnili. Spotkania są także doskonałą okazją do rozwijania swoich zdolności a także nabywania umiejętności społecznych czy komunikacyjnych.
Grupa wsparcia ma więc ogromny potencjał. Jak wynika z badań, aż 85% osób uczestniczących w terapii grupowej jest zadowolona z efektów, które przynoszą spotkania. Członkowie grupy stanowią potężne źródło wsparcia, natomiast psychologowie, którzy są specjalistami w kierowaniu przebiegiem terapii, stanowią dopełnienie całości tej pomocy psychologicznej. Terapeuci w umiejętny sposób przekazują specjalistyczne, sprawdzone i potwierdzone naukowo sposoby, dzięki którym możliwe będzie szybkie i skuteczne dostrzeżenie efektów uczestnictwa w terapii grupowej.
