Jedzenie jest koniecznością, powinno być przyjemnością ale nie może być niekontrolowaną słabością, taką jak chociażby tą w postaci zaburzenia zwanego kompulsywnym objadaniem się. Gdy jedzenie wymyka nam się spod kontroli, gdy sięgamy po nie w sytuacjach nerwowych lub gdy dokucza nam nuda, gdy jemy pomimo tego, że wcale nie odczuwamy głodu- to wszystko są sytuacje, którym szkodzimy naszemu zdrowiu a niekiedy nawet i życiu. Jeśli któraś z powyższych spraw dotyczy Ciebie to znak, że znalazłeś się w odpowiednim miejscu. Z niniejszego artykułu dowiesz się bowiem czym jest kompulsywne objadanie się oraz jak sobie z nim radzić. Zapraszamy do lektury.
Gdy jedzenie przejmuje kontrolę – czym jest kompulsywne objadanie się
Kompulsywne objadanie się, inaczej zwane zespołem gwałtownego jedzenia czy też napadem żarłoczności, to jedno z psychicznych zaburzeń odżywiania, charakteryzujące się bardzo silną potrzebą jedzenia, pomimo braku odczucia faktycznego głodu, w efekcie czego przyjmujemy niekontrolowaną ilość pokarmu w krótkim czasie. Najczęściej dochodzi do niego w momentach, gdy nasza uwaga skupiona jest na innych czynnościach bądź myślach i nie kontrolujemy wówczas zachowań automatycznych.
Objadać możemy się z różnych powodów i w różnoraki sposób- możemy jeść szybko, ukradkiem, bez przyjemności, możemy podjadać w nocy lub praktycznie nie rozstawać się z jedzeniem, przegryzając coś podczas wykonywania innych czynności. Możemy też delektować się jedzeniem, celebrować momenty posiłków samemu lub w gronie znajomych. Bardzo często „zajadamy” także wszelkie emocje, napięcia, znudzenie a więc tak naprawdę zaspokajamy głód emocjonalny a nie fizyczny i nie potrafimy tych dwóch głodów od siebie odróżnić. Jest on zazwyczaj bardzo silny i nagły na tyle, że mamy nieodpartą potrzebę jak najszybszego zaspokojenia go.
Pojawia się więc kompulsja, czyli natrętny przymus jedzenia, którego mechanizm podobny jest do w uzależnieniach od alkoholu czy nikotyny. W tym przypadku substancją uzależniającą jest zazwyczaj cukier- po zjedzeniu czekolady bądź ciasta od razu czujemy się lepiej mamy dobry humor, choć ten stan trwa zwykle tylko chwilę. Jedzenie pobudza w naszym mózgu ośrodek nagrody, jednak działa on na zasadzie, że po pewnym czasie, aby odczuwać przyjemność, trzeba zjadać coraz więcej. Dlatego zaczynamy ciągle myśleć o jedzeniu do tego stopnia, że staje się to naszą obsesją. Odpowiedzialne są za to nasze schematy myślowe oraz ucieczka od trudnych emocji, gdzie jedzenie stanowi pozorne pocieszenie. Następują po sobie kolejne etapy, takie jak usprawiedliwianie „w końcu mi się należało”, zaprzeczenie „wcale nie zjadłem dużo”, obwinianie innych „to przez niego zjadłam całe ciasto” a następnie pojawia się wstyd, złość i obrzydzenie sobą, które są na tyle silne i bolesne, że znów próbujemy zagłuszyć te negatywne emocje czymś przyjemnym- najczęściej jedzeniem, co tworzy błędne koło.
Co powinno nas zaniepokoić – oznaki kompulsywnego objadania się
Kompulsywne objadanie się to poważne zaburzenie, świadczące o tym, że nie wszystko jest tak jak być powinno i tak naprawdę pomocy potrzebuje głowa, od której wszystko się zaczyna.
Do najważniejszych symptomów, które mogą świadczyć o wystąpieniu napadów kompulsywnego objadania się należą:
- powtarzające się napady jedzenia, polegające na tym, że w niedługim czasie przyjmujemy duże ilości pożywienia, nie kontrolując tego ile jemy i co jemy a dodatkowo w momencie, gdy wcale nie odczuwamy fizycznego głodu;
- nieprawidłowe spożywanie jedzenia, wręcz szybkie pochłanianie wszystkiego, dodatkowo mocne zagryzanie zębów, połykanie dużych kawałków a zakończenie jedzenia dopiero wówczas, gdy pojawią się nieprzyjemne dolegliwości w postaci nadmiernej sytości czy bólów brzucha;
- wystąpienie dyskomfortu fizycznego i psychicznego związanego z napadami, a więc oprócz wspomnianych wcześniej bóli brzucha, pojawiają się także wyrzuty sumienia, poczucie beznadziejności, rozżalenie czy złość na siebie a niekiedy także i na innych;
- wycofanie społeczne, objawiające się zrezygnowaniem z życia towarzyskiego oraz jedzeniem w ukryciu, dające złudne poczucie bezpieczeństwa i będące maskowaniem swojego wstydu.
Przerwij tą machinę – czyli jak przestać się objadać
Najważniejszym krokiem, jaki musisz podjąć, jest odważne stwierdzenie, że problem, jakim jest kompulsywne objadanie się, dotyczy Ciebie i że chcesz sobie z nim poradzić. Samo powiedzenie sobie „od jutra przestaję się objadać” niestety nie działa. Zaburzenie to bowiem w większym stopniu dotyczy nie tyle naszego odżywania, co naszych emocji, naszej psychiki, naszej głowy. Trzeba najpierw uświadomić sobie, że istnieje wiele trudnych emocji, które we właściwy sposób trzeba przeżyć. Konieczne jest także znalezienie odpowiedzi na kilka pytań dotyczących w szczególności poczucia własnej wartości a także winy i wstydu o zaniedbywanie swojego zdrowia. Nie jest to jednak łatwe, dlatego najlepiej zgłosić się do specjalisty psychologa, który pomoże poradzić sobie z występującym zaburzeniem, poprzez wyraźne zdefiniowanie przyczyn oraz dobranie właściwego planu leczenia.
