Nerwica to zaburzenie psychiczne, których wyróżnić możemy kilka rodzajów, w zależności od przyczyny ich powstania oraz objawów im towarzyszących. Jednym z nich jest nerwica natręctw, będąca potoczną nazwą zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych. Najczęściej dotyczy ona sfery życia związanej z czystością, porządkiem, ładem, chorobą, seksem czy religią. Obsesyjne myśli i kompulsywne czynności, w których nerwica ta się przejawia, stanowią zwykle ochronną tarczę przed lękiem, nad którym osoba w inny sposób nie potrafi zapanować. Dowiedzmy się czegoś więcej na temat tego uporczywego zaburzenia- czym się charakteryzuje, jakie są jej rodzaje i objawy, a także jak wygląda leczenie.
Nerwica natręctw – czym jest
Nerwica natręctw to zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (z angielskiego obsessice-comulsive disorder – OCD) a więc uporczywe, często powtarzające się występowanie natrętnych myśli (obsesji) oraz przymusowych czynności (kompulsji). Obsesje to myśli mające charakter nieprzyjemny, natrętny, bluźnierczy, agresywny, niekiedy jest to cały ciąg myślowy. Z kolei czynności kompulsywne to czynności niechciane, pojawiające się mimowolnie, jednak osoba z zaburzeniem odczuwa konieczność ich wykonania, bowiem wszelkie próby oporu dodatkowo zwiększają jego wewnętrzne napięcie. Co więcej, osoba której problem dotyczy jest świadoma irracjonalności swoich myśli oraz bezsensowności wykonywania poszczególnych czynności, natomiast nie może im się oprzeć, gdyż wtedy niepokój i napięcie narastają. Nerwica natręctw może przejawiać się na wiele sposobów- jest to chociażby potrzeba ciągłego mycia rąk, wielokrotne sprawdzanie zamknięcia drzwi czy wyłączenia żelazka. Myśli te utrudniają normalne, codzienne funkcjonowanie, wpływają także negatywnie na relacje rodzinne, partnerskie czy zawodowe.
Jakie są rodzaje nerwicy natręctw?
Nerwica natręctw może dotyczyć kilku obszarów, stąd też wyróżnić można jej kilka rodzajów. Do najpopularniejszych i najczęściej występujących zaliczamy:
- chorobliwe dbanie o porządek, ciągłe sprzątanie, czyszczenie przedmiotów, wstręt do nieporządku i brudu, ciągła potrzeba mycia czy dezynfekcji rąk i ciała;
- konieczność układania przedmiotów symetrycznie lub według określonego porządku oraz natychmiastowy stres i lęk, gdy przedmioty nie są ułożone we właściwy sposób;
- powracające wątpliwości i potrzeba ciągłego sprawdzania, czy wszystko jest w porządku, na przykład czy drzwi są zamknięte, żelazko wyłączone, samochód stoi przed domem;
- nieustające liczenie wszystkiego wokół- kroków, płyt chodnikowych, drzew, mijanych samochodów, schodków, ludzi;
- myśli o czynnościach agresywnych, na przykład zrobieniu krzywdy jakiejś osobie;
- natręctwa na tle religijnym- ciągły lęk przed skutkami grzechów, obsesyjne modlitwy, by się przed nimi ustrzec;
- natręctwa na tle seksualnym- ciągłe myśli bądź potrzebę masturbacji, eksponowania narządów płciowych, obcowanie z nieznajomą osobą a nawet dzieckiem.
Jakie objawy występują przy nerwicy natręctw?
Każdy rodzaj nerwicy natręctw powoduje nieco inne objawy, natomiast do najczęściej występujących z pewnością zaliczyć możemy nachalną niepewność; natrętne myśli będące przeciwieństwem opinii innych osób, które dodatkowo nasilają się w najmniej odpowiednim momencie- na przykład podczas spotkania towarzyskiego, zawodowego, rodzinnego, w pracy, w kościele; natrętne impulsy, a więc chęć zrobienia czegoś niepoprawnego, ryzykownego, agresywnego; bezsensowne i wielogodzinne analizowanie jakiegoś tematu, zwykle błahego, nieistotnego; przymus zbierania bezużytecznych rzeczy; konieczność wykonywania bezsensownych, złożonych czynności w celu zapewnienia sobie szczęścia i oddalenia nieszczęść, na przykład unikanie siadania przy rogach stołu. Ponadto objawami nerwicy natręctwo może być także pojawienie się tików nerwowych, a także odczucie funkcjonowania w nierzeczywistym świecie.
Nerwica natręctw- przyczyny i leczenie
Ciężko określić jedną przyczynę występowania nerwicy natręctw. Zwykle na jej pojawienie się nakłada się kilka czynników- psychologicznych, biologicznych czy społecznych. Przyczyn psychologicznych doszukiwać można się nawet w źle przeprowadzonym procesie odpieluchowania dziecka, czy też stylu wychowania opiekunów. Wśród biologicznych wymienić możemy przede wszystkim specyficzną budowę struktur mózgu, czynniki genetyczne i dziedziczne, a nawet przebyta angina, której paciorkowce prócz gardła, atakują także jądra podstawy mózgu. Z kolei do psychospołecznych przyczyn zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych zaliczyć możemy coraz większą presję, tempo życia i natłok codziennych obowiązków.
Nerwica natręctw jest zaburzeniem, które należy leczyć, by przede wszystkim przywrócić pacjentowi komfort życia i możliwość normalnego funkcjonowania. Lekarz psychiatra wdraża odpowiedni tok leczenia, odpowiadający indywidualnym potrzebom danej osoby. Najczęściej jest to terapia poznawczo-behawioralna, a więc nakierowana na określone cele i problemy, bazująca na ścisłej współpracy terapeuty i pacjenta. Terapię niekiedy łączy się także z leczeniem farmakologicznym.
Nerwica natręctw to niezwykle uciążliwe zaburzenie, uniemożliwiające prowadzenie spokojnego i normalnego trybu życia, utrudniając je niemal we wszystkich sferach- prywatnej, rodzinnej, zawodowej, szkolnej. Odpowiednio dobrane leczenie przynosi oczekiwane efekty i pozwala na nowo cieszyć się życiem.
