Depresja to poważna choroba, która może dotknąć każdego, bez względu na wiek. Smutek, przygnębienie, apatia, zniechęcenie czy załamanie to naturalne elementy, będące reakcją naszego organizmu na pewne wydarzenia. Jeśli jednak dojdzie do ich kumulacji, będą trwały dłużej i nie pozwolą na normalne funkcjonowanie, ten stan może okazać się naprawdę niebezpieczny, zagrażając Twojemu zdrowiu a nawet życiu. Dlatego tak ważne jest wczesne rozpoznanie depresji. Jakie są wiec jej objawy? Gdzie szukać pomocy i jak wygląda leczenie?
Depresja jest obecnie bardzo powszechną chorobą, która znacznie pogarsza jakość życia, utrudnia prawidłowe funkcjonowanie, zarówno w sferze prywatnej, zawodowej, jak i społecznej, zwiększa podatność na inne choroby oraz powoduje psychiczne a niekiedy i fizyczne cierpienie osób, które dotyka. Nie jest o nią trudno, dlatego nigdy nie możemy być pewni, że nie dotknie akurat nas. Ważna jest więc prawidłowa reakcja otoczenia, ponieważ to właśnie osobom z zewnątrz łatwiej zidentyfikować objawy depresji u kogoś bliskiego.
Czym jest depresja i jakie są jej przyczyny?
Depresja to termin bardzo często używany. Potocznie nazywamy nim złe samopoczucie, ogólne przygnębienie, smutek, gorszy dzień. Nie można powiedzieć, iż te czynniki nie mają z nią nic wspólnego. Niemniej jeśli są to pojedyncze, krótkotrwałe stany, to jeszcze nie depresja. Najłatwiej opisać to w ten sposób: złe samopoczucie to smutek, gorsze to przygnębienie, a najgorsze to depresja.
Depresja to tak naprawdę rodzaj zaburzeń nastroju utrudniający codzienne funkcjonowanie, który utrzymuje się przez dłuższy czas- następuje nasilenie objawów i utrzymuje się co najmniej 2 tygodnie.
Należy pamiętać, że depresja nie dotyka wyłącznie osób dorosłych, ale coraz częściej także dzieci i młodzież. Jest o tyle groźną chorobą, gdyż zwiększa niebezpieczeństwo popełnienia samobójstwa przez osobę chorą.
Przyczyn depresji może być bardzo wiele. Dzielą się one na trzy grupy- biologiczne, psychologiczne i społeczne. Do najpowszechniejszych należą:
Biologiczne:
- uwarunkowania genetyczne- ryzyko jej wystąpienia jest wyższe, gdy w rodzinie ktoś choruje na depresję;
- zaburzenia neuroprzekaźników- serotoniny, noradrenaliny, dopaminy;
- zaburzenia hormonalne- kortyzolu, testosteronu, estrogenu;
- zaburzenia strukturalne- nieprawidłowa wielkość struktur mózgu regulujących emocje.
Psychologiczne:
- zaburzenia osobowości;
- wysoki poziom lęku;
- słaba zdolność radzenia sobie ze stresem;
- traumatyczne i negatywne wydarzenia w życiu.
Społeczne:
- niski statut społeczny;
- samotność;
- brak wsparcia.
Jakie są objawy depresji?
Objawów depresji może być kilka i mogą się one różnić w zależności od danej osoby. Światowa Organizacja Zdrowia wyróżnia trzy podstawowe objawy depresji, którymi są;
- pogorszony nastrój;
- brak radości;
- brak energii.
Ponadto wymienia się dodatkowe, najczęściej występujące objawy, takie jak:
- negatywna samoocena;
- poczucie winy;
- myśli oraz zachowania samobójcze;
- spadek aktywności;
- zaburzenie snu;
- zaburzenie apetytu;
- spadek lub wzrost wagi ciała;
- niepokój ruchowy;
- bóle- głowy, żołądka, brzucha, pleców;
- ciągłe zmęczenie.
O depresji możemy mówić wówczas, gdy danej osoby dotyczą co najmniej cztery wymienione wyżej objawy- w tym co najmniej dwa podstawowe i co najmniej dwa pozostałe. Ponadto jak już wcześniej wspomnieliśmy- trwają nieprzerwanie przez okres minimum dwóch tygodni.
Gdzie szukać pomocy i jak wygląda leczenie depresji?
Niezależnie od tego, czy objawy depresji odczujemy u siebie, czy też zaobserwujemy je u naszych bliskich czy znajomych, najważniejsza jest szybka reakcja. Należy skontaktować się ze specjalistą psychologiem bądź psychoterapeutą, który po przeprowadzeniu szeregu rozmów i badań, dobierze najwłaściwszą metodę leczenia. Terapia taka zazwyczaj prowadzona jest w trybie ambulatoryjnym, jedynie depresja w bardzo rozwiniętym stadium powinna odbywać się w warunkach szpitalnych.
Do głównych metod leczenia depresji należy przede wszystkim psychoterapia, w której wyróżniamy:
- terapię interpersonalną – opiera się na przeświadczeniu, iż nasilające się objawy stresu powiązane są ze źle funkcjonującymi związkami, kontaktami, relacjami. Doznana strata, konflikt, rozstanie, rozczarowanie- podczas terapii poruszone zostaną kwestie dotyczące wszelkich związków oraz wydarzeń, roli jaką odgrywają poszczególne osoby w naszym życiu, jaki mamy oczekiwania wobec nich a jakie oni wobec nas. Następnie wypracowana zostanie strategia lepszego współdziałania i funkcjonowania wśród ludzi;
- terapię poznawczo- behawioralną ma za zadanie pozytywnie nastawić nas do życia i względem samego siebie, poprzez niwelowanie błędnych i negatywnych przekonań dotyczących własnej osoby i świata. Uświadomienie, że często to, co myślimy, wpływa na to, co czujemy, często będąc nieuzasadnionym, negatywnym przekonaniem, powodującym niskie poczucie wartości- przyjaciel odwołuje nasze spotkanie, zapewne mnie nie lubi. Zaś prawdziwym powodem mogą być problemy osobiste, zdarzenie losowe, złe samopoczucie, itp. Pozytywne myślenie zaś czyni nas szczęśliwszymi;
- terapię psychodynamiczną – metoda ta sięga daleko w przeszłość, analizując związki, wydarzenia, sytuacje, myśli, emocje, zachowania, wzorce zachowań, naszą osobowość oraz bada wpływ, jaki poszczególne z nich miały na nasze obecne życie.
Innym sposobem leczenia depresji jest farmakoterapia, która opiera się na stosowaniu odpowiednich leków przeciwdepresyjnych, przy czym należy pamiętać, że muszą być one stosowane regularnie, leczenie jest długotrwałe oraz że podczas przyjmowania leków mogą wystąpić pewne działania niepożądane. Oczywiście możliwe jest przyjmowanie środków farmakologicznych podczas leczenia psychoterapią i odwrotnie.
Każdą depresję można wyleczyć, jeśli tylko odpowiednio wcześnie podejmie się właściwe kroki w tym kierunku oraz wdrożone zostanie prawidłowe leczenie. Oprócz fachowej pomocy specjalisty, duże znacznie ma zarówno akceptacja, jak i pomoc najbliższych- rodziny, przyjaciół ale i całego społeczeństwa.
